این عبارت سوالی کلیدی در دین مسیحیت است. بر اساس اعتقاد مسیحیان، عیسی مسیح پس از مصلوب شدن و مرگ، از مردگان قیام کرد. این اعتقاد در اناجیل (بخش‌هایی از عهد جدید که به زندگی و تعالیم عیسی مسیح می‌پردازند) ذکر شده است.

اگرچه برخی افراد نسبت به این رویداد دیدگاه‌های متفاوتی دارند، اما اعتقاد به رستاخیز عیسی یکی از ارکان اصلی ایمان مسیحی به شمار می‌رود. مسیحیان بر این باورند که رستاخیز عیسی گواهی بر قدرت او بر مرگ و نشان‌دهندهٔ رستگاری ابدی برای کسانی است که به او ایمان دارند.

دلیل بر مقبره خالی

بر اساس اناجیل، عیسی در مقبره یوسف آرماتایی، یکی از اعضای شورای سنهدرین به خاک سپرده شد. این تدفین به سرعت انجام شد تا قبل از سبت به پایان برسد. مقبره با سنگی بزرگ مهر و موم شده بود. سپس، در اوایل اولین روز هفته، مریم مجدلیه و چند زن دیگر به سر قبر رفتند تا ادویه و عطر بیشتری به بدن بزنند. آنها مقبره را خالی یافتند و با فرشته ای روبرو شدند که به آنها گفت عیسی مسیح قیام کرده است. زنان این موضوع را به شاگردان مرد عیسی گفتند که آنها نیز برای تأیید خالی بودن مقبره به آنجا رفتند (لوقا ۲۴: ۱۲، ۲۴؛ یوحنا ۲۰: ۳-۸). بعداً، عیسی در طول چهل روز در چندین نوبت به صورت جسمی با شاگردانش ظاهر شد، با آنها صحبت کرد و غذا خورد.

روایت چهار انجیل به این صورت است. سوال این است که آیا این حقیقت دارد. با بررسی همزمان چندین واقعیت، دلیلی محکم برای خالی بودن قبر وجود دارد.

عیسی مسیح به خاک سپرده شد

اینکه عیسی به شکلی رسمی به خاک سپرده شده باشد، تقریباً اجتناب ناپذیر است. گفته پولس مبنی بر اینکه مسیح “به خاک سپرده شد” بخشی از اعترافی است که او به عنوان بخشی از تعالیم رسولان دریافت کرده و به اهل Corinth منتقل کرده است (اول قرنتیان ۱۵: ۳-۴). با توجه به دیدارهای پولس با پطرس و سایر رسولان، او باید این بیانیه اعتراف را حداکثر سه سال پس از مرگ عیسی از آنها گرفته باشد (غلاطیان ۱: ۱۸-۲۱؛ ۲: ۱؛ مقایسه اعمال رسولان ۹: ۳۰؛ ۱۵: ۲). حتی گرد لودمان، محقق شکاک اسکولپیک عهد جدید که به طور گسترده علیه اعتقاد به رستاخیز عیسی نوشته است، با این موضوع موافقت دارد. او این اعتراف پیشاپولسی را به مدت دو سال پس از مرگ عیسی مسیح تاریخ گذاری می کند. البته، هر چهار انجیل همگی بر این عقیده اند که عیسی به خاک سپرده شد.

شواهد موجود از پولس و انجیل ها تقریباً همه محققان کتاب مقدس را متقاعد می کند که عیسی در واقع دفن شده بود. معدود کسانی که به این موضوع شک دارند، توضیح نمی دهند که چگونه اعتقاد به تدفین عیسی به این سرعت به وجود آمده است.

عیسی مسیح در مقبره‌ای سنگی به خاک سپرده شد

بر اساس هر چهار انجیل، عیسی در مقبره‌ای سنگی به خاک سپرده شد. آنها گزارش می دهند که یوسف آرماتایی از پیلاطس اجازه گرفت تا بدن عیسی را از روی صليب پایین بیاورد. سپس او بدن را در قبر گذاشت، آن را در یک پارچه کتانی پیچید و سنگی در مقابل ورودی قبر غلتاند. متی، مرقس و لوقا همگی گزارش می دهند که زنانی که عیسی را می شناختند، هنگام دفن شدن او را تماشا می کردند.

دلایل خوبی برای دیدن دفن بدن عیسی مسیح در مقبره به عنوان یک واقعیت تاریخی وجود دارد:

این موضوع در هر چهار انجیل تأیید شده است و هیچ روایت جایگزینی از قرن اول وجود ندارد.
تفاوت‌های عبارتی بین چهار روایت نشان می‌دهد که ما دو یا سه نسخه مستقل از داستان تدفین داریم. تفاوت‌های بین یوحنا و سه انجیل دیگر مشهود است و به طور واضح استقلال یوحنا از آنها را نشان می‌دهد.
ارزیابی معقولانه از شواهد نشان می‌دهد که روایت مصلوب شدن، از جمله روایت تدفین، حداکثر به اوایل دهه ۴۰ میلادی، یا حدود ده سال پس از مرگ عیسی بازمی‌گردد (و البته، ممکن است حتی از آن هم قدیمی‌تر باشد).
روایت‌های تدفین همگی مختصر، ساده و بدون هرگونه دفاعیات الهیاتی یا عناصر معجزه آسایی هستند که ممکن است افراد شکاک به آن اعتراض کنند. فقدان چنین ویژگی‌هایی بار اثبات را بر دوش کسانی می‌گذارد که به صحت آن‌ها تردید دارند.
به طور کلی، روایت مرقس که قدیمی‌ترین روایت محسوب می‌شود، به نظر نمی‌رسد برای دفاع از ادعای رستاخیز عیسی مسیح از مردگان نوشته شده باشد. البته، اناجیل دیگر حاوی اطلاعات اضافی هستند که به طور مشروع می‌توان آن‌ها را از نظر دفاعیات مذهبی مهم دانست. اما حتی اگر تمام این بخش‌ها را حذف کنیم، هسته اولیه روایت همچنان باقی می‌ماند.
مورد ششم، به نظر می‌رسد که دخالت یوسف آرماتایی ساختگی نبوده است. با توجه به اینکه هر چهار انجیل تا اندازه‌ای مسئولیت اعدام عیسی را بر عهده سنهدرین می‌گذارند، تردید وجود دارد که کسی داستان یکی از اعضای سنهدرین را که مسئولیت تدفین عیسی را بر عهده دارد، اختراع کند. انتظار می‌رفت که داستان‌های خیالی مذهبی این وظیفه دوستانه را به یکی از رسولان، یکی از دوستان دیگر عیسی، یا یکی از بستگان یحیای تعمیددهنده – هر کسی به جز یکی از اعضای سنهدرین – اختصاص دهد! اگر، همانطور که به نظر می رسد، روایت شکنجه و دفن به دهه ۴۰ یا قبل از آن بازگردد، به نظر می رسد اختراع داستان دربارهٔ یکی از اعضای سنهدرین که بدن عیسی را دفن می کند نیز بسیار بعید باشد، زیرا افراد زیادی می توانستند چنین داستانی را رد کنند.
رایج ترین اعتراض به دفن عیسی در مقبره این است که پولس در هیچ کجای رساله‌های خود به مقبره اشاره نمی‌کند. این اعتراض مبتنی بر سکوت است، بنابراین نسبتاً ضعیف است. کتاب اعمال رسولان گزارش می دهد که پولس در یکی از سخنرانی‌های بشارتی خود به مقبره اشاره کرده است (اعمال رسولان ۱۳: ۲۹). البته، لوقا می داند که یکی از اعضای سنهدرین، یوسف آرماتایی، مسئول دفن عیسی مسیح بوده است، و او را از بقیه اعضای سنهدرین جدا می کند (لوقا ۲۳: ۵۰-۵۱). این واقعیت که لوقا این جزئیات را می داند اما گزارش می دهد که پولس به طور کلی در مورد محکوم کردن عیسی و دفن او توسط سنهدرین صحبت می کند، نشان می دهد که لوقا آنچه را که پولس گفته است به طور دقیق گزارش می کند.

به خاطر تمام دلایل فوق، می توانیم با اطمینان بگوییم که یوسف آرماتایی عیسی مسیح را در مقبره ای سنگی به خاک سپرده است.